Żółtaki (łac. Xanthoma), znane inaczej jako kępki żółte, są to wypukłe złogi w skórze najczęściej lokalizowane na kącikach powiek górnych od strony nosa. Kępki żółte pojawiają się również na ścięgnie Achillesa, na łokciach, rzepkach czy liniach skórnych dłoni. Czym są żółtaki i jak rozpocząć ich leczenie?
Żółtaki, kępki żółte występują jako objaw zaburzeń lipidowych, szczególnie hipercholesterolemii rodzinnej. Kępki żółte pojawić się mogą także w hipertriglicerydemii lub nawet podczas przebiegu niedoczynności tarczycy, pierwotnej marskości żółciowej wątroby oraz zespole nerczycowym. Zmiany związane z żółtakami cechuje występowanie żółtych lub brązowych zmian skórnych zlokalizowanych na górnych powiekach oraz innych częściach ciała. Ich powstawanie jest związane z odkładaniem cholesterolu w skórze, co prowadzi do hipercholesterolemii. Innymi słowy, oznacza to zwiększenie cholesterolu w osoczu ponad przyjętą normę wynoszącą 115mg/dl. Medycyna wyróżnia dwa typy tej choroby: hipercholesterolemię pierwotną, będącą najczęściej uwarunkowaną genetycznie i hipercholesterolemię wtórną, która związana jest z takimi chorobami jak niedoczynność tarczycy lub zespół nerczycowy. Kępki żółte są charakterystycznym objawem tej choroby, dlatego pojawienie się ich powinno być ostrzeżeniem, gdyż długotrwałe podniesienie cholesterolu może prowadzić do poważnych chorób serca.
Innym objawem powodującym występowanie żółtaków jest pierwotna marskość żółciowa wątroby, będąca przewlekłym schorzeniem prowadzącym do niszczenia wewnątrzwątrobowych przewodzików żółciowych oraz cholestazy, która w konsekwencji prowadzi do rozwinięcia się osteoporozy, marskości wątroby, a w najgorszym wypadku raka wątrobowokomórkowego.
Czym są żółtaki?
Kępki żółte występują w charakterze grudek, które przybierać mogą różnorakie kształty. Mogą być zarówno płaskie jak i wypukłe. Zwykle rozwijają się symetrycznie i mogą zająć wszystkie cztery powieki. Najczęściej jednak pojawiają się na powiekach w okolicy kąta przyśrodkowego oka. W dotyku mogą być miękkie, lecz w wyniku zwapnień potrafią stać się twarde. Występują zazwyczaj w postaci wielu drobnych zmian skórnych, choć mogą osiągnąć nawet rozmiar kilku centymetrów. Kępki żółte nie dają jednak dolegliwości bólowych oraz nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia. Rosną powoli i z czasem zrastają się ze sobą.
Prócz występowania u osób z podwyższonym cholesterolem, mogą pojawić się one również u osób zdrowych. Stosowanie leków pokroju kortykosteroidów, tiazydów czy leków moczopędnych może doprowadzić do wzrostu kępek żółtych. Charakter żółtaków jest łagodny i nie posiada tendencji do złośliwienia. Ich występowanie nie zaburza funkcjonowania powiek, aczkolwiek sprawia spory problem kosmetyczny.
Jakimi sposobami leczy się żółtaki?
Obecnie laser erbowo-yagowy uznaje się za złoty standard w dziedzinie dermatologii oraz medycynie estetycznej, dzięki któremu możliwym jest usunięcie delikatnych zmian naskórka. Dlatego zastosowanie lasera pozwoli na usunięcie zmian będących kępkami żółtymi.
Laser erbowo-yagowy cechuje się dużą precyzją ablacji, która przyczynia się do delikatności. Poprzez regulowanie intensywności przeprowadzanej ablacji dobiera się jej charakter. Wyregulowana odpowiednio długość wiązki pozwoli na maksymalną absorbcję wody z tkanek oraz ich natychmiastowe osuszenie. Rezultatem tego zabiegu jest usunięcie niechcianej zmiany skórnej występującej pod postacią kępki żółtej. Dodatkowym czynnikiem regeneracyjnym tego zabiegu jest miejscowe mikrouszkodzenie tkanki, które stymuluje jej natychmiastową regenerację. Dzięki zastosowaniu tej metody leczenia, zabieg jest minimalnie bolesny, a czas regeneracji znacznie skrócony. Inną metodą usunięcia kępki żółtej jest operacja chirurgiczna, która w przeciwieństwie do zabiegu z użyciem lasera, wymaga późniejszego założenia szwów, a jej czas gojenia jest znacznie dłuższy.
